't ochten(d)schof(t) 1) de eerste werkperiode (op het land) des ochtends van vier à zes tot acht à negen uur: m.m. Z.eil.; L.v. Ax.; G. Zie: morgenschof. 1) plaats. vormen zie: ochend en schof(t).
d'n oest (oe:st) de oogst in 't bz. de korenoogst: m.m. Alg.; Aant.: uitspr. m. Iange oe-klank geg. d. Z.B.; N.B. (Kam.); T. (Scherp.); D. (Bns.); Z.V.W.; L.v.Ax.; G.; Ofl. (Mdh.; Odt.); het wrd. duidt zowel het oogstwerk en het geoogste graan enz. aan. als de oogsttijd soms ook het nog te velde staande gewas. Uitdr. en zegsw.: d'n oest (oe:st) is binnen: lett. de oogst is in de schuur: m m. Alg.; overdracht.: het geld is verdiend: aldus geg. d. W. (Amd.; Ok.); Z.B. (Hkz.; Bld.; Kpl.; Kb.); Sch.-D. (Zr.; Sdb.; Kwv.; Dsr.; Srd.; Zn.; Ng.; Sjl.; Bns.); Z.V.W. en O.; G. (Gdr.); Ofl. (Dl.); zijnen oest is binnen: hij heeft zijn schaapjes op het droge: Lam. Aant.: onder de oogstgebruiken behoorde tot in de 20e eeuw de gewoonte een groene tak (meestal wilgentak) te plaatsen op de laatste wagen; aldus W. Z.B. (ler.); T. (Ovm.); ook geg. d. Z.V.O. (Wdo.); op Walch. werd deze tak op het damhek geplaatst ten teken dat de oogst binnen was. Dit laatste ook opgetekend d. D. (Bns.). Een meidoorntak op de wagen: Kwd.; Z.V.W. (Bvt.); idem en daarna op het damhek: L.v.Ax.: groene tak (mei els wilg) op de wagen: G.; Ofl. (Azn.). Nota bene: Ok. merkt op de tak was een wilgentak maar heette: de meie. Aant.: de kinderen zaten erbij op de laatste wagen roepende: 't leste voe:r!: Ovm.; Op N.B. wordt i. e. perceel vlas dat verkocht is een tak geplaatst de opkopers komen er dan niet meer op af; het gebruik heeft dus uitsluitend een praktisch doel: Kg. Trakteren op pannenkoeken (platte koeken) of wafels als de oogst binnen is Alg.; zie ook: oestbrôôd. Uitdr.: D'n oest (oe:st) is an de zekel: lett.: het gewas (graan) is rijp om gesneden te worden: m.m. W.; Z.B.; N.B.; T.; Phi.; verg. overdracht. mé (enz.) z'n zekeltje achter (nè) d'n oest enz. komme(n): te laat komen achter het net vissen: m.m. geg. d. Z.B.; T. (Scherp); Sch. (Kwv.; Ng.); Ofl. (Odt.; Azn.). D'n oest enz. is af (of): het graan is gesneden: m.m. W.; Z.B. (Bld.; Kpl.; Kn.; ler.; Kb.; Rll.); N.B. (Col.); T.; Phi.; Sch.-D.; Z.V.W. en O.; G. (Gdr.); Ofl. (Dl.; Azn.). Het gedorste graan: d'n oest is uut: het graan is uitgedorst: m.m. W. (Amd.; Njoos.; Osb.; Srk.; Ok.; Aag.; Wkp.); Z.B.; N.B. (Col.); T.; Phi.; Sch.-D.; L.v.Ax. De ingezaaide nog niet gerijpte veldvrucht: 't Labeur en d'n oest overnemen: bij de aanvaarding v. d. hofstee vergoeding geven voor de landarbeid en de ingezaaide vrucht: m.m. W.; Z.V.W.; L.v.Ax.; Oest te velde è(n): nog niet geoogst hebben: lett. m.m. Alg.; overdracht.: nog niet zeker zijn v. d. toekomst (in 't bz. m. h. oog op opgroeiende kinderen): W. (Srk.); Z.B. (Ktg.; Bld.; Odl.; ler.); Lit 'n mè zwiege over aoremans guus ie ei ok nog oe:st te velde: Bld.; ook: koren te velde: z. ald. Voordeel winst verdienste geldwinning in: da's m'n oest: geg. d. Dob.; Ze moete de kèrmsse nie afschaffe da 's mien oest zei Wannes van de Rôôie Lêêuw:
Dob.; Z'n oest op'aele(n) -'aolen: goede winsten maken: m.m. zeld. Z.eil. (geg. d. Zr.); Z.V.W. en O.; ook b. h. kaartspelen: 'IJ 'aol sijnen oest op: strijkt z'n winst op: Lam.; le ei s'n oe:st opgedaon: heeft flink verdiend is binnen: Bks. Als tijdsbepaling: oogsttijd: Alg.; lett. nê d'n oest gaeme ver'uze: Aag.; d'n oest vaolt aoltie omeddebie Middelburgse kèrmsse: Grij.; als benaming v. d. maand augustus: zeld. Z.eil. geg. d. Z.B. (Kpl.; Kb.); Sch. (Zr.; Rns.); L.v.Ax.; L.v.H.; 'alv-in d'n oest: half augustus. Gewoner is de samenstelling: 'aolv- 'alvoest: 15 augustus: m.m. geg. d. W. (Amd.; Ztl.); Z.B.; N.B. (Kam.); T.; Sch.-D. (No.; Bns.); Z.V.W. en O.; half-oest: Ofl.; mé alv-oest is 't kèrremis op Klooster (Kloosterzande): Lam.; ook onze-lieve-vrouwe-alv-oest: geg. d. Z.V.W. (Sls.); L.v.H.; Maria-halfoest: Ofl. (Mdh.; Odt.). De oogsttijd geeft grote drukte vandaar overdracht.: 't Is gêên oest (enz.): er is geen haast bij haast je maar niet: m.m. Z.eil.; Z.V.W. (geg. d. Rtc.; Adb.); var.: je bin nie in d'n oest: geg. d. Srd. Foto
