Zeeuws woordenboek

jae jao ja: m.m. Alg. Aant.: op Z.eil.; G. Ofl. hoort men thans beide vormen de eerste is ouderwetser steeds jao: Z.V.W. en O.
Bij uitdrukkelijke bevestiging komt achtervoeging voor v. pers. vnw. meest b. ouderen; Z.eil.; jae'k jaeje; jae'n (jei'n ji'n); jaes(e); jaeme(nj; jaeje (zeld.); jaeze; bv. Ei jie je geld à? - Jae'k Jaop ei't sò net gebrocht: Grij.; Ik è vandaehe 'n tie:ntje extra ver die:nd. - Jaeje! (d.w.z. is 't heus?) Hkz.; Was Ko d'r ook bie? - Jae'n (jì'n) die:n is aoltie Pietje-de-vôôste as't op vechten ankomt: Dob.; Was Opoe ok op de bruloft? - Jaes' en z'is ebleve toet'n uu:r of êêne: Bh.; En jul der ok mee ewist mie't schoolreisje? - Jaeme en lol dà me 'had è: Ha.
Algemener is jae't jao't waarbij 't terug slaat op de vraag in zijn geheel: m.m. Z.eil.; G.; Ofl.; Z.V.W.; L.v.Ax.; L.v.H. Zie ook onder bel als aanhefwrd.
jae-(jao-)nêê!: wat denk je wel!: m.m. W. (Omg. Mdb.; Osb.; Srk.; Ok.; Dob.;Aag.); Z.B. (Gs.); Sch.-D. (Bh.; Bns.); Jaop van joe kriege me toch wè 'n riesdaelder zeker je zit'r nogà goed bie tegenwôôrdig? - Jae nêê 'k zou je lekker bedanke!: Dob.; jae-nêê-noe (nou):T. (Anl.); D. (Nwk.. Bns.); meest met ontkenning: Z.B. (Wolf.; Bld.; Ktg.; Kn.; ler.; Kb.); Zumm'n d'onkosten mè hliek-op dêêlen? Jilis 'oe dienk jie d'r over? - Jae-nêê-nie 'k bin d'r hlad nie bie ewist dà mott'n julder mè opknapp'n: Kb.
jae-(jao-)nêê als bw.: nog niet helemaal bijna nog net niet: N.B. (Kam.; T. (Mtd.); Sch.-D.; G.; Ofl. bv. 't regent jae-(jao-)nêê amper nauwelijks: 't waeter is jao-nêê waerm: nog niet warm (genoeg): Gdr.; 't Is jae-nêê drôôge: bijna: Kam.: 't Is jae-nêê an mè 't gaet: het past net precies: Mdh.; ook:
jae-nie:t: nauwelijks: 't vriest jae-nie:t: Smd.; Jimme: ja maar: veroud. geg. W. (Ok.; Grij.). Aant.: als een kind niet 'met twee woorden 'sprak' bv. tegen z'n ouders kreeg hij ten antwoord: jao'ond of nêê'ond: Mdb. (omstr. 1900); m.m. Mdh.; Smd.

jaegbak boomschuit: alleen geg. d. Ier.

jaege(n) jaoge(n) 1. jagen (op jacht gaan zijn): m.m. Alg.; 2. wegjagen opjagen haasten: a. bov.; 3. hijgen. naar adem snakken: Z.eil.; Z.V.W.; L.v.Ax.; G.; Ofl. bv.. hie stieng te jaegene van 't harde loapen: Odp.; ie jaegden-az 'n puut (lett. als e. kikvors): hij hijgde zwaar: Dob.
Sterke v.t. joog jogen (nst.): geg. d. G.; Ofl.; L.v.H.; in bet. 2. bv.: Ze joge achter d'n dief: Mdh.;
in bet. 3. Hie joog van 't harde loape: Gdr.; v. dw. (g)ejoge(n): Alg.; in bet. 1. bv. Fléweke è ze 'ie:r in de buurt ejoge: Dsr.; M'èn gister op enden (eenden) gejogen: Nz. Aant.: in deze bet. Overweegt thans zwak v. dw.); in bet. 2. en 3.. bv. 'k èn 'n wegejogen: Kb.; Noe eije me zô gejogen en de bôt is nog nie in zicht: Bks.; 't Is frêêt mé die astma van vader Zôô eit'n nog nôôit gejoge: Kod.; hierbij ook (g)ejoge(n) als adj.: 1. benauwd angstig onrustig: As 't gaed-onweere 'ôôr'k (word ik) zò
gejoge: Mlk.; Az 'Ube (Huib) zò laete tuus komt is moeder aoltie sò gejoge: Aag.; Als term b. d. veeteelt: de koe(i)e is g(e)joge(n): is b. d. stier geweest: Z.B.; T. (Scherp.); Sch. (Zn.; Bwh.).
Uitdr. (b. bet. 1. en 2.): Wat jaeg jaog joe?: wat heb je een haast b. uitbr.: wat heb je in de zin wat ben je van plan: m.m. W. (Mdb.; Osb.); T. (Scherp.); G.; Wat moej'ie:r jaoge?: wat kom je hier doen?: Mdb.; Wat zou die jaege?: wat zou die van plan zijn?: Gdr.
Uitdr. (b. bet. hijgen): jaogen az 'n das: zwaar hijgen: Z.V.W. (Bks ; Cz.; Bvt.); jaege(n) jaogen az'n 'ond: m.m. W. (Dob.); Sch. (Bh.); Z.V.W. (Obg.; Atm.); L.v.Ax.; G. (Gdr.); az'n paerd:
Dob.; Gdr.; az'n puut: Z.eil.; G.; 't Is niks mì mé ouwe Sakke 'ôôr az'n van 'ie:r nì d'n 'oek van de straete gaet staet'n à te jaegen az'n paut: Mlk. Aant. in deze bet. ook: jaege(n) enz. achter nao z'n aessem aossem zie dit wrd:
aossem.

jaeger jaoger (beh. als A.N.: iem. die jaagt): metalen scherm om het vuur in de haard aan te wakkeren. W. (Mdb. en omg.; Mlk.; Ok.; Dob.; Ztl.); Z.B. (Ktk.; Hkz.; Kpl.; Wmd.; Ier.; Kb.); T. Phi.; Sch.-D.; Z.V.W. (Gde.; Obg.; Cz.); L.v.Ax.; G.; Aant. Hkz.: meer anjaeger.
Opm. Men kent de grôôte en de kleine (halve) jaeger of 'n ope en 'n toejaeger de eerste is geperforeerd de tweede dicht. 'k Sou noe de grôôte jaeger d'r mè afdoe:¦. ie trek goe:d deu: Mlk.; Mit die valwinden krieg j'al de roak nè bin nen de toejaeger mot'r vôôr: Gdr.

2. jaeger (scheepsterm): stagfok op d'n blaezer: G. (Gdr.); Ofl. (Mdh.). F. en T. 29.