aerde aarde grond: Alg. (ook Z.V.W. en L.v. Ax. gepalatiseerd); jaerde: L.v.H. (Lam.; Gra.; Ksz.).
Aant. Meer dan in A.N. gebr. in bet. grond; in bet. aardbol wordt waereld gebr.
D'aerde zit nog an z'n schoe:nen: lett. Alg.; overdracht: hij is nog lomp: Njoos. Uitdr.: Dà set (briengt) aerde an d'n diek: zet zoden a. d. dijk dat helpt: W.; T.
Als beeld v. vervuiling verwaarlozing:
1. Z'eid aerde op d'r ôôdje: een zeer hoofd (favus): Hkz.;
2. D'aerde groeid-achter z'n ôôren: hij is vuil vervuild: W.; Z.B.; L.v.Ax. (Ax.; Hok.). vaak m. bijvoeging: je kunter peetjes in zaoien.
3. D'aerde groeid-(staed-) op s'n gezicht: als 2.: W. (Dob.); Z.B. (Wolf.); N.B. (Wsk.); T. (Tln.); Phi.; Sch. (Bh.); m.m. Z.V.W. (Bks.; Cz.; Obg.); L.v.Ax. (Ax.; Hok.)... op s'n wezen: Dob.; Osb.; Wolf.; Tln.; m.m. Hlt.
4. als beeld v. gebrek a. levenskracht van ten dode opgeschreven zijn: aldus de sub 3 gen. uitdr.: W. (Vs.; Vre.; Amd.; Kod.; Ok.; Grij.); Z.B. (Kpl.; Ier.); N.B. (Col.); T. (Ovm.); Ph.; Z.V.W. (Cz.); vooral v. e. klein kind zonder levensvatbaarheid.
5. Ie zie:d-az d'aerde: grauw vaalbleek:Grij.; Hkz.; Phi.; Atm.; ook hier de bijged. a. d. dood: Ie verlang nao d'aerde: zal niet lang meer leven: Atm.; Ie zie:ter uut az d'aerde: hij heeft ouderdomsvlekken: Atm.
Zie:
faoi;
ie:val.
6. 't Is 'n spit aerde van 'n veint (vent): een goedzak sul: T. (Ovm.); G. (Gdr.).
