gat

1. gat, opening, in de uitdr.: gooit 't mè in 't ronde gat: gooi het maar in de kachel: geg. d.
2. korte strook grond die tijdens het spitten ontstaat tussen het gespitte en het ongespitte land en die dus steeds opschuift, geg. dr. Osb. Zie: veur( e ), spitgleuve, rieme, overbluufsel, gruppe, groepe, reke,
3. achterste, in talloze uitdr.: die zau z'n gat nog weggeve: hij is doodgoed:
4. Mtd. Aant.: hie geeft z'n gat weig en schiet door z'n ribben: geg. d. Gdr. Ie is zà goe:d, ie zau z'n gat wiggeve en deur z'n rubben schiete geg. d. Kwd. Zie: 'emd(e).

Je gat zau d'r van uutgae: gezegd als je ergens groen en geel aan ergert: geg. d. Anl; Dsr. Aant.: j'n 'ol zau d'r van uut­ gae geg. d. Ovm. Je lief zau d'r van uutgae: Phi; SchD. Je gat zau d'r van uutloope geg. d. Dsr.

Achter 't gat praoten: napraten: geg. d. Sls; Kw. Aant.: gat (2), WZD 256 geeft als bet. kwaadspreken (geg. d. Obg; Cg). Zie: achteroppraote(n).

Wèrreke(n) dat je gat klapt: heel hard werken: geg. d. Ier; Kwd; Mdh; Smd. Aant.: loape datje gat klapt geg. d. Gdr. Kn geeft wèrken dat je kont kraekt.

't Is bie 't gatje: 't is op het kantje af: geg. d. Aag; Kod; Po. Aant.: 't is bie z'n gatje of geg. d. Bh; Rns; No, volgens WZD256b.

Hie heit nog gêên reuzel an z'n gatje: hij is nog niet droog achter de oren: geg. d. Ofl. Zie: oven.

M'n gat gaet uut: mijn geduld raakt op:

geg. d. Ktg; Svn; 'h:. Aant.: m'n gat loop uut geg. d. Dsr. M'n gat gaet er van uut: geg. d. Anl.

Die is 't gat af die is (zeer) vermoeid): ZVW. 't Gat af zien: uitgeput zijn: geg.

1. Sls.

D'r gat is (mè, mao) rond: ze kan niet stilzitten: ZB (Ha; Odl); NB (Kam); T (Svn); SchD (Bns; Dsr; Zr); ZVW (Nvt). Zie: top(pen)'out; wantewe­ ve(n); mier; 'orrel; spelle; spieker; rust; peper; kwik; wipmedooze; draai­ top; rufeltute; romelaer; remelteste; wipkont(e); rieë(n); kont(e).

Je gat ei, è gêên gezicht van zitten: lus­ teloos, suf zijn, lett. te lang stilgezeten hebben: geg. d. Sls.

Wie kent er m'n gat in 'n vremde stad?: niemand kent me hier (dus ik hoef me niet te generen): deze vorm geg. d. Gs; Zr. Wie kent er m'n gat in Frankriek: Kwd; Phi. Vgl. gat, WZD 256a, voor de uitdr. wie kent er m'n gat in Spanje.

Z' ei altied zàvee voe d'r gat te bin(d)en: ze heeft veel noten op haar zang: geg. d. Bzl. Die zit gaem mee z'n gat in 't gerammel: hij gaat graag uit: ZB (Gs; Wdp); SchD (Bns; Zr); LvA (Hk; Zsg); Ofl (Mdh; Smd). Zie: gerammel; lawijt; zwêêp(e); uut; baen(e); uutgaonder; jakker; leute; hijs; rits; zwier; kont( e ); tuus; reut( el); rote; marote.

Ie laet z'n gatje zieë: hij gaat graag uit: geg. d. Bns.

Ie ei 'n rond gat: hij gaat graag uit: geg.

Ie zit gaern mee z'n gat in de tram: hij gaat graag uit: geg. d. Sls.

Ie zit graeg mee z'n gat in 't gerêêl: hij gaat graag uit: geg. d. Col.